Het autonome zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel dat automatisch allerlei functies van het lichaam regelt zonder dat je je daarvan bewust bent. Zoals bijvoorbeeld de ademhaling, de bloeddruk, de hartslag, de algehele spierspanning en de spijsvertering. Dit zenuwstelsel beoordeelt voortdurend of we ons in een risicovolle situatie bevinden. Daardoor pikken wij continu bewust en onbewust signalen op van veiligheid of gevaar. Door ervaringen van stress en spanning (onveiligheid) kan het autonoom zenuwstelsel ‘ontregeld’ raken. Een ontregeld autonoom zenuwstelsel staat te scherp afgesteld op het signaleren van onveiligheid en gevaar. Door deze te grote waakzaamheid reageert het brein en het lichaam overgevoelig en overprikkeld waardoor je psychische en lichamelijke (psychosomatische) klachten ervaart.
Dit kan zich uiten zich in:
Lichamelijke symptomen
Aanhoudende (chronische) klachten zoals onrust, gespannen en/of pijnlijke spieren, vermoeidheid, spanningshoofdpijn, ademhalingsklachten, druk op de borst, hartkloppingen, duizeligheid, slaapproblemen, maag- en darmklachten en verminderde weerstand.
Psychische symptomen
Gejaagdheid, piekeren, angst, verminderde concentratie, prikkelbaarheid, irritatie, onzekerheid, verminderd zelfvertrouwen, snel emotioneel, somberheid, lusteloosheid, desinteresse, vergeetachtigheid, niet meer kunnen genieten, besluiteloosheid.
Gedragsmatige symptomen
Over eigen grenzen (laten) gaan, minder presteren, meer fouten maken, chaotisch gedrag, minder motivatie, conflicten, woede-uitbarstingen, huilbuien, confrontaties uit de weg gaan, vermijden van sociale contacten of situaties.